Euthanasie, een kwestie van geloof


In deze week van de Euthanasie heb ik toevallig met mijn theologiestudie de volgende vraag:

“Is er een morele rechtvaardiging voor Euthanasie?”

 

Daar ben ik eens vanuit mijn geloof over na gaan denken.

 

Euthanasie is geen medische handeling, maar in feite een zaak van geloof.

De arts die een patiënt de dodelijke injectie toedient, kan wetenschappelijk gezien helemaal niet weten of hij daarmee het lijden van zijn patiënt verzacht.

Hij kan het hooguit geloven.

 

Zelf denk ik vaak na over de euthanasiekwestie.

Wat voor handeling is euthanasie eigenlijk, zeker gezien mijn rug afstevent op bedlegerigheid, wat thuis nu met de huisarts besproken is en hoe ga je daarmee om.

Wil ik dit... of wil ik dat niet… voor mij een moreel vraagstuk, die ik thuis met mijn man en zoon besproken heb en dit thema zal zeker vaker aan de orde komen.

 

Binnen de gezondheidszorg wordt er erg op gehamerd dat het handelen ‘evidence based’ moet zijn, want je moet redelijke aanwijzingen hebben dat dit handelen ook effectief is.

Als het gaat om euthanasie wil ik ervan overtuigd zijn, dat je juist bij zo’n ingrijpende handeling voldoende aanwijzing moet hebben dat dit handelen het bedoelde effect heeft.

In het geval van euthanasie betekent het voor mij, dat het werkelijk een oplossing zou moeten zijn voor het lijden…voor de ondraaglijke pijnen, die ik langer hoe meer moet doorstaan.


Op de TV zag ik laatst hoe men een patiënt de dodelijke medicatie bij euthanasie toediende, en dat had uiteraard iets van medisch handelen in zich, omdat het zorgvuldig moet gebeuren en de arts kreeg het heel kwaad na het gebeuren.

Toch liepen me de rillingen over de rug.

In dit geval was een demente vrouw het leven moe en dat kon ze op haar manier goed verwoorden.

Het leven en haar lijden werd door euthanasie beëindigd.

 

Maar ik vroeg me af … hoe staat dit met je geloof… zijn er bewijzen dat het leven ook echt beëindigd is?

Ja.. hier op aarde wel, maar het lijden in het hiernamaals ook?

 

Het hiernamaals is een voorgestelde plaats of bestaanssfeer van een leven na de dood, meestal een eeuwig leven.

Dit kan de hemel zijn, maar wordt afhankelijk van de cultuur ook anders benoemd en uitgebeeld.

 

Wat is mijn/jouw beeld van het hiernamaals of hoe je het noemen wilt, en over het karakter van de dood.

Als je gelooft dat het aardse leven met de dood afgelopen is, dan zou je zeggen dat door euthanasie het lijden weggenomen wordt.

Als mijn beeld en geloof zegt, dat ik een beter leven na dit leven ga krijgen en dat mijn aardse lijden afgelopen is.

Is daar een bewijs voor?

Heb ik gehandeld naar God’s gebod ‘Gij zult niet doden?’

Heb ik me daaraan gehouden en wordt dit niet in het hiernamaals afgerekend?

Die vragen zou je kunnen stellen.

Zelf geloof ik in dit heden niet in het hiernamaals vanuit de Bijbel, ik heb meer een eigen beeld van over de reïncarnatie… maar ja… hoe kom je in reïncarnatie terug, als je je huidige zaken niet goed afgewerkt hebt?

Het is om het even.

Allerlei gedachten gaan momenteel door mijn hoofd en terecht.

 

Als ik denk na dit leven een beter leven te krijgen, dan kan ik dit niet op basis van wetenschappelijk bewijs beargumenteren.

Geloofskennis is een heel ander soort kennis dan de medische kennis waarin een arts handelt.

Euthanasie kort de tijd van dit aardse leven en daarmee ook het lijden.
Ook dát kun je alleen maar zeggen als je bepaalde ideeën hebt over het lijden of niet-lijden in het hiernamaals.

 

Veronderstel dat het lijden in het hiernamaals veel groter is dan het aardse leven, dan gaat dit argument – dat je van het lijden af bent – niet op .

Je kunt alleen spreken van een verkorting van het aardse lijden als je gelooft dat je na het overlijden een leven krijgt met minder of geen lijden.

Als je een geloofsovertuiging hebt dat het in het hiernamaals geen lijden meer is, en dat daar alles mooier is dan hier op aarde, dan is het nog steeds je eigen beeld en geen bewijs, ook niet wat de bijna-dood ervaring betreft, dit kan een hallucinatie vanuit de hersenen zijn.

 

De wettekst zegt dat euthanasie toegepast mag worden als er ‘geen redelijke andere oplossing’ is voor ‘uitzichtloos en ondraaglijk lijden’.

Dan is euthanasie een redelijke oplossing, want in de wet is er voor het geloof geen plaatst, alleen in jezelf, de bijbel en de kerk.

De artsen die geen euthanasie toepassen, handelen gewoon volgens de medische standaard.

Ik zou euthanasie – op wetenschappelijke en ethische gronden – afwijzen,

Ook denk ik dat artsen die euthanasie plegen ook gewetensbezwaard zijn.

Palliatieve zorg – waar ik zelf voor zou kiezen – kan een ‘redelijk’ alternatief zijn, maar de palliatieve zorg moet zeker nog verbeterd worden, want daar hoor ik ook wel eens verhalen van dat de mensen niet van hun pijn verlost worden.

Als dat beter geregeld is, zou het euthanasievraagstuk heel wat minder zijn.

 

De euthanasievraag zal altijd bij bepaalde mensen blijven.

Als mensen de visie hebben dat de dood ook het einde van het lijden is, dan is voor hen euthanasie een goede oplossing.

 

Persoonlijk vind ik dat de patiënten ook veel druk uitoefenen wat euthanasie aan betreft.

Een arts is niet verplicht om euthanasie toe te passen, en een patiënt heeft ook geen recht om het toegepast te krijgen.

Veel patiënten interpreteren het echter wel zo, en dat zie je ook in de levens-einde klinieken, die als paddenstoelen uit de grond komen.

De discussie rond dat poedertje gaat in mijn ogen vele stappen té ver, dat iedereen zomaar online kan bestellen, tenslotte is het een zelfdodend middel.

De mens wordt op een té gemakkelijke manier in staat gebracht zelf zijn leven zomaar te beëindigen.

 

Is het moreel gerechtvaardigd om zelf het heft in handen te nemen en te zeggen ‘ik heb er geen zin meer in!’

Als ik vanuit de evolutie of vanuit de schepping kijk, dan is er altijd een Plan of Schepper geweest, die mij gewild heeft.

Ook ben ik wel eens boos op God in ondraaglijke pijnen, waar Hij het flink te horen krijgt, maar de courage om mezelf van het leven te nemen, daartoe ben ik niet in staat.

Daarvoor is mij het leven te lief en ik heb nog zoveel te doen.

 

Euthanasie staat al in de wet en nu nog de vraag of je hulp mag hebben bij zelfdoding, als er geen sprake is van uitzichtloos en ondraaglijke lijden.

Is dementie ondraaglijk lijden...ja… ik vind van wel, maar moeten we dan naar euthanasie grijpen?

Dat weet ik niet...het is heel dubbel als je mensen in een vergevorderd stadium van dementie ziet.

 

Ook denk ik dat kerken en aanverwante opleidingen deze discussie nog veel meer open moeten houden en met hun gelovigen rond dit thema in dialoog gaan.

Kijken hoe de gelovigen hierover denken en bedenk wel; iedereen in zijn of haar waarde laten, ook al strookt het antwoord niet met de regels van de kerk of bijbel, niet direct aanvallend reageren en veroordelen, zo krijg je nooit een dialoog over dit moeilijke dilemma.. en zo creëer je altijd een groep mensen die het nakijken heeft.

Mensen die anders denken hebben net zoveel recht van spreken dan mensen die zich aan de regels van hun kerk en geloof houden, daarbij houdt God ook van mensen die anders denken.

Tenslotte is iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen daden.

Ook vind ik dat je – uit morele overwegingen – deze zaken niet in de doofpot moet stoppen.

Dat kerken moeten ook deze discussie overwegen, want er zijn voldoende argumenten om die discussie goed aan te gaan, zeker in verband met het geloof, waar de kerken toch voor staan.

 

Persoonlijk vind ik die poedertjes voor zelfdoding een ontwikkeling is van een geestelijke armoede.

Het is asociaal als het toegestaan en bevorderd zou worden dat mensen een einde kunnen maken aan hun leven.
Waar blijft de democratie!

De democratie wilt dat we verantwoordelijkheid, zorg voor elkaar in de maatschappij dragen, dat we elkaar bijstaan, ook in tijden dat het moeilijk is.

Het denken in termen van: ‘het is de mens gegeven om op elk moment een eind aan zijn leven te maken’, doet afbreuk aan de verantwoordelijkheid en zorg die we voor elkaar hebben.

Dit tast het fundament van onze democratische samenleving aan.

 

Dat de kerken met groen en milieu bezig zijn is goed want dit heeft met de “wereldethos” te maken.

Maar daaronder valt ook het lijden en sterven en de moeilijk dilemma’s zoals Euthanasie en dat mag niet vergeten worden

Dat is de autoriteit en de moraal van de kerk om over dergelijke concrete vragen met elkaar in dialoog te gaan en dat gebeurt naar mijn mening nog te weinig.

 

 

Februari 2019

Marianneke Beurskens